İsimlendirmek stereotipleri beslemek değil, somut gerçekliklere ve bağlamlara yaklaşmaktır. Temel olarak, kişinin kendi bedeni üzerindeki egemenliğini merkeze alan bir bakış açısıdır. Bilmek, bilgiye erişmek ve seks yapmak isteyip istemediğinize karar vermek ve eğer istiyorsanız, bunu koruyucu bariyerlerle yapmak isteyip istemediğinizi tartma hakkı.
Iris de Melo Bueno
Çeviren: Pelin Çakır
Korunma yöntemleriyle seks yapmanın daha soğuk ve daha az ilginç olduğunu dair cis-heteronormatif toplumsal tahayyül, her ne kadar cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları (CYBE) geçirme ihtimalleri aynı olsa da, vulvası olan kişiler arasındaki cinsel ilişkilerde hâlâ tutuyor gibi görünüyor. Temkinli sevişmek için bu bariyer yöntemlerine daha çok erişim ve bilgiye ihtiyacımız var çünkü öylesi daha seksi.
2024 yılında, daha hâlâ, vulvası olan insanlar arasında spesifik olarak korunmasız ilişki, parazitler, (klamidya veya gonore gibi) bakteriler veya virüsler, yani cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) veya mantarların bulaşıcılığını önlemek için gerekli materyaller üzerine konuşmak şöyle dursun, seks üzerine konuşmak genel anlamda tartışmalı. Bana öyle geliyor ki bu konu ve bizim bu konudaki pratiklerimiz ve ihmalkarlığımız, hâlâ birer tabu ve/veya polemik konusu, çünkü bu çoğunlukla hiçbir bariyer ya da önleyici kullanılmadığından da bahsetmek anlamına geliyor.
Şunu hatırlatmak ve duyurmaya devam etmek çok önemli: deri-deri, genital-genital, genital-anal, genital-oral temasında CYBE’ler (adet kanı dahil) sıvılarla bulaşabilir ve de seks oyuncaklarının sadece kullanımlar arasında yıkanması değil aynı zamanda başka bir kişi tarafından her seferinde prezervatif takılarak ve değiştirilerek kullanılması gerektiğini de unutmamak elzemdir.
Bazılarımız etiketlenmek korkusu olmadan muhabbetini etmek, keyifle ve sosyallik içinde, bir arkeoloji eylemi olarak, korunma yöntemlerini gündeme getirebilmeyi istiyoruz; bir çoğumuz kendi aramızda birbirimizi sorgulamaya ya da rahatça ve dosdoğru sormaya çalışmaya başladık: “nasıl korunuyorsun?”, “sen kendini cinsel olarak nasıl koruyorsun?”. Ama önce kimilerimizin bu konu üzerine mevcut cehaletten endişe duyduğunu ve vulvalar arasında cinsel ilişkinin sıkça CYBE önleyici bariyer olmadan yapıldığını ve fazlasıyla yaygın bir yanıtın da şu olduğunu belirtip kabullenelim: Hiçbir şey kullanmıyorum veya “normal yapıyorum”.
Bu konulardan bahsedeceksek, sağlık ve eğitim kurumları tarafından tekrarlanan ihlallerden bahsetmeyi ihmal etmemeliyiz. Androsentrik [erkek merkezli] bir yaklaşımla bakıldığında ya da cis-heteronormatif olmayan cinsel eylemler ne ilgi ne de araştırmaların odağına alındığında bütünlüklü bir cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakkının nasıl da inkar edildiğini görüyoruz. Sonuç olarak bu görünmezleştirme ve yoksunluk bizi sistematik olarak bilgiden mahrum bırakıyor. Birçok dezenformasyondan biri de HIV, HPV veya başka herhangi bir CYBE bulaşma riski minimum olacak şekilde nasıl seks yapılacağına dair bilgisizlik veya eksik anlayış. Bu bir tür kurumsal şiddettir ve insanları cinsel alanda sağlıklı eylem ve davranışlar geliştirmenin imkansız ya da oldukça zor olduğu durumlara iter. Cinsel eylem ve arzuların çeşitliliğini görmeyen, temsil etmeyen ve kapsamayan bu normalleştirme ve ihlaller serisi beni kaygılandırıyor. Ayrıca, İspanya’da, trans bireylerin gerçek ve etkili eşitliği ve LGTBİ bireylerin haklarının garanti altına alınması için 4/2023 sayılı Kanunun 18. maddesinde belirtildiği üzere, İspanya devletinin grubun özel ihtiyaçlarına odaklanan önleme kampanyaları ve CYBE’lerin erken teşhisini sağlama yükümlülüğü var. Önlemlerin alınmaması yasanın ihlal edilmesi anlamına geliyor.
Kamu hizmetlerinin, özellikle de sağlık ve eğitim hizmetlerinin, nitelikli olması için tüm kişilere ve bu hususta özellikle de cinsel çeşitliliklere yönelik ayrımcı olmayan muamele içermesi gerekir. Profesyonel bir iyi muamele, arzuların çeşitliliğine ve mümkün olan cinsel ilişki ve yakınlıkların genişliğine dair bilgi ve duyarlılığı yansıtmalıdır. Dolayısıyla, vücut sıvıları değiş tokuş edildiğinde bakteri ve virüslerin bir kişiden diğerine veya diğerlerine bulaşabileceği gerçeğini telaffuz etmek anlamına gelir. Bu da öğrenciler (ya da genel olarak vatandaş) üzerine heteroseksüellik ya da belirli eylemlerin atfedilmemesi ya da dayatılmaması demektir. Monogami ya da cinsel ilişkilerde dışlayıcılığın daha iyi olduğu varsayımı gibi herhangi bir mesaj ya da ahlaki yargı üretmeden bu eylemlerden konuşmak önemlidir. Evvela bu tavsiyeden, enfeksiyon riskine maruz kalma kılıfı altında yalnızca bir kişiyle cinsel-duygusal bağ kurmamızı tavsiye etmekten vazgeçin! Bazılarımız önüne gelenle birlikte olma ya da olmama tercihinden vazgeçmek istemiyor. Yargılayıcı olmayan bir çerçeve, LGBTİ-fobik mesajları beslemeden bulaşma şekillerini sayabilmeli, detaylandırabilmeli ve topluluklar ve alt gruplar üzerindeki maruziyetlerin, bulaşmaların ve enfeksiyonların görülme sıklığının röntgenini çekebilmelidir. Böylelikle, verileri detaylandırmanın önemine dair örneklerle, bu tür verilere sahip olmanın CYBE’lerin ana odağının veya bulaştırıcılarının biseksüeller olduğu miti gibi şeylerin yeniden üretilmesinin önüne geçebiliriz. Mesela, gey ve biseksüel erkekler arasında HIV yaygınlığını tespit edebilir veya HPV’nin lezbiyenler ve biseksüeller arasında ne kadar yaygın olduğuna dair bilgi sağlayabiliriz. Hatırlamakta fayda var ki, genişletmek, isimlendirmek ve farklılaştırılmış şekillerde çalışmak stereotipleri beslemek değil, somut gerçekliklere ve bağlamlara yaklaşmaktır. Temel olarak, kişinin kendi bedeni üzerindeki egemenliğini merkeze alan bir bakış açısıdır. Bilmek, bilgiye erişmek ve seks yapmak isteyip istemediğinize karar vermek ve eğer istiyorsanız, bunu koruyucu bariyerlerle yapmak isteyip istemediğinizi tartma hakkı. Karar bireyseldir ve partner(ler) arasında uzlaşıya dayanmalıdır, zaman içinde korunabilir veya değişebilir. Karar ne olursa olsun, içerik eğitim ve sağlık kurumlarında da yapısal bir şekilde desteklenmelidir.
Kurumsal metnin ya da alt metnin ötesinde, bu gerilimleri nasıl çözdüğümüz ve çözmekte olduğumuzla ilgileniyorum. Bu noktada, varsayalım ki cis-hetero merkezli cinsel pratiklerde prezervatif kullanılmasının önerilmesi üzerinden vulvalar arasında herhangi bir koruma olmadan yapılan cinsel ilişkinin CYBE’lere maruz kalma kaynağı olduğuna dair bir öngörünüz veya şüpheniz var. Ya da diyelim ki, cinsellikten aynı şekilde keyif alırken cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmanın farklı yolları olduğunu açıkça anlatan ya da ima eden bir yetişkine ya da (resmi olsun olmasın) eğitim alanına denk geldin. Çok şanslıymışsın, bu hiç de yaygın bir gerçeklik değil! Ama dur hele, mesele burada bitmiyor, daha materyalleri alabilmen gerekiyor! Araştırman, internetin derinliklerine dalman, iletişim ağlarında meseleye dair konuşan ya da tutorialler [öğretici materyaller] hazırlayan kişileri soruşturman gerekiyor. Ne kadar az yaygın ve hiç detaylandırılmamış bir bilgi birikimi olduğunu şaşırırsın. Ama sen, ki inat etmeyi çok iyi bilen birisin, (özellikle lateksten yapılan) birtakım bariyerler olduğunu öğrenmeyi başardın ve bu materyalleri almak için harekete geçtin. Ancak engelleri, ve ayrımcılığa uğramak korkusu veya deneyimini aşabilirsen, bir de ne aradığını anlarlarsa o zaman başarılı olabilirsin.
Çoğunlukla, seni anladıkları zaman dahi, sana ellerinde penis için olan prezervatiflerden başka önleyici materyal bulunmadığını söyleyecekler. En iyi senaryoda, devletin sağlık sistemi sana bilgi verebilir, ama eldiven ya da lateks şeridi gibi ücretsiz materyaller sağlamaz. Hatta CYBE üzerine uzmanlaşmış hizmet veren yerlere gitsen ve bu materyalleri tanısalar bile sana, yine, ellerinde penis için prezervatif ve kayganlaştırıcıdan başka bir şey olmadığını söyleyecekler. Ki şuna da dikkat etmek gerekir ki bu tip uzmanlaşmış cinsel sağlık hizmetleri varsa da sadece büyük şehirlerde vardır. Bu durum erişim konusunda yurttaşlık düzeyinde farklılaşan zorluklara yol açar. Hâl böyleyken sen çıkıp eczanelerde karşılaşacağın garip suratlar ve cevaplar silsilesinin keyfini çıkararak (ya da çıkarmayarak) arayışa devam edebilirsin. Devamında bakacağın sexshopların çoğunda, yine ya bu materyalleri bilmeyecek ya da en iyi ihtimalle bilseler de “talep olmadığı” için satmayacaklardır. En sonunda, amma da ısrar ettin, herhangi bir sexshopta ya da internette lateks bariyerlerden bulsan da sıradan prezervatife göre katbekat pahalı olduklarını göreceksin. Yoruldun mu? Hâlâ libidon kaldı mı?
Kurumsal düzeydeki cehaletin üzerine eczanelere ve seks dükkanlarına varan sosyal bilgisizliği gördüğümüze göre şimdi toplumu odağa alalım. Ona bir soru: vulvası olan kişilerle seks yapan vulvalı (kendini cinsiyet ikiliğinin içinde tanımlayan ya da tanımlamayan) trans, biseksüel ve lezbiyenler, CYBE konusunda bilinç sahibi miyiz? Var olan korunma yöntemlerini biliyor muyuz? Bana öyle geliyor ki, her ne kadar yeni bir soru olmasa da cevabı hâlâ, nerdeyse her zaman: Hayır. Bu durumun kaynağında çeşitli etkenler ve heteroseksüel zihniyetin asimilasyonu yatar. İki noktanın altını çizmek gerekirse: birincisi, bu şekilde seks yapmanın daha zor, cerrahi, soğuk veya doğal olmayan olduğuna dair sosyokültürel tahayyül. Dolayısıyla kendi topluluğumuzun içinde bile, korumalı seksin nadiren normalleştirilmesine ek olarak, örneğin dental bariyeri kötüleyen bir dizi mesaja rastlarız. İkinci önemli nokta ise, CYBE’lerin (hastaneye yatış, agresif tedavi, ameliyat veya doğurganlık kaybı gibi) en ciddi sonuçlarının rahim ve/veya Fallop tüpleri olan kişiler üzerinde ortaya çıktığının göz ardı edilmesidir.
Biz, vulvası olan kişilerle seks yapan vulvalı (kendini cinsiyet ikiliğinin içinde tanımlayan ya da tanımlamayan) trans, biseksüel ve lezbiyenler, CYBE konusunda bilinç sahibi miyiz?
Bitirirken şunu belirtmek isterim ki (sıfır risk gibi bir şeyin var olmadığı bilincine rağmen) hiçbir durumda niyetim yakın ilişkilerden sakınmayı teşvik etmek değil. Bana öyle geliyor ki, hazzı tabii ki bir kenara bırakmadan bakış açımızı genişletmemiz gerekiyor.
Önleyici kılıflara yakınlaşmak, onları tanımak ve fantezi unsuru yapmanın çok şehvet verici olabileceğini düşünüyorum, çevresindeki ya da onları üreten ilginç konuların da. Cinsel önlem kitlerinin fetiş nesneleri haline gelebileceğini hissediyorum. Aynı zamanda korunarak arzulamak ve arzulanmayı dilemekten, bu konuda (başkalarıyla birlikte) referanslar edinmek/ hâline gelmekten sakınmıyor, önleyicileri yaygınlaştırmayı, koruyucu ve önleyici yöntemleri erotikleştirmeye devam etmeyi arzuluyorum.
Hatta bu gerçeğin, korunmalı cinsel pratikleri artırma niyetinin, hayal gücümüzü genişletmek, arzularımızı çeşitlendirmeye devam etmek için bir fırsat olduğu konusunda bir hezeyan içindeyim. Belki de korunmalı seks pratikleri ne kadar yaygınlaşırsa, eldivenler, oral, genital ve parmak prezervatifleri, lateks bariyerler veya vulvarnes* kullanmaya daha çok alışır, birbirimizi (ve kendimizi) öyle daha seksi görebiliriz. Cinsel korunma şehvetli olabilir ve öyledir! Korunarak sevişmek seksidir!
* Ç.N. vulvarnes, vulva, vajina ve anüs üzerine lateks bariyer film sabitlemek için geliştirilmiş bir tür harness/ emniyet kemeri. bkz. https://linktr.ee/vulvarnes
Yazarın kişisel web sitesi.
Bu yazının orijinali 17.01.2024 tarihinde Pikaramagazine sitesinde yayınlanmıştır.
