Okullara, şirketlere, kiliselere sığmayan pırıl pırıl dimdik başı. İsyanı kendine ve kendinden, gözlerinden taşan bir şelale. Hesap sormaya kararlı dimdik bakıyor, taşkın akan ruhunu zapt etmeye çalışan tüm iktidarlardan, toplumsal normun bekçi kulesi ailesinden, kiliseden, onu parlak hediye paketleri ile kaplamaya çalışan endüstriden. Fotoğraf yırtıyor, marş yasaklıyor, normun, iktidarın üstüne Amok Koşucusu misali koşuyor, koşuyor… Onu sileceklerini bilerek büyük ihtimalle de umursamayarak…
Fırtınanın yağmurla kol kola girdiği kaotik bir Ankara gününde, her seneki gibi Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali’nde yan yana olmak için Kavaklıdere sinemasının yolunu tuttuk. Kavaklıdere’nin o asla değişmeyen kült dokusu ve kokusu, Ankara festivallerinin yıllara meydan okuyan o adanmış insanları ve küçücük siyah salonun dev ekranında kalbim Sinead’ın o dev hüzünlü yüzü bir araya gelince iki saatliğine de olsa ilk gençliğimin o sancılı yıllarına geri dönmek kaçınılmaz oldu.
Gençliğimizin o yakıcı baharı ve Sinead. İçimizde harlayan alevlerin kora dönmesine yıllar var, kalbimizde hüzün, gözlerimizde öfke, elimizde isyan bayrakları fakat adresi meçhul. Sonra ekrana o çıkar. Herkesten farklı, herkesten uzak bir ada gibi. Ekranı kaplayan kocaman gözlerinde insanı delen hüzünle dimdik, kaçmadan korkmadan bakıyor. Bilmiyoruz o zaman, aynı bizim gibi, elinde gitarı, kaldırımlarda geçen gençliğin ilk baharı. Ailenin o sımsıkı kollarından kaçamayışı. Annesi ile asla bitmek bilmeyen hesabı. Okullara, şirketlere, kiliselere sığmayan pırıl pırıl dimdik başı. İsyanı kendine ve kendinden, gözlerinden taşan bir şelale. Hesap sormaya kararlı dimdik bakıyor, taşkın akan ruhunu zapt etmeye çalışan tüm iktidarlardan, toplumsal normun bekçi kulesi ailesinden, kiliseden, onu parlak hediye paketleri ile kaplamaya çalışan endüstriden. Fotoğraf yırtıyor, marş yasaklıyor, normun, iktidarın üstüne Amok Koşucusu misali koşuyor, koşuyor… Onu sileceklerini bilerek büyük ihtimalle de umursamayarak…
Film Sinead’ın ruhunun en berraklaştığı, kavgasını yükselttiği işte bu zaman dilimine odaklanıyor, çocukluğundan başlayıp toplum tarafından görünmezleştirildiği zamana dek uzanıyor. Ağır Katolik İrlanda ikliminden nasibini fazlasıyla almış aile ortamının çocuk ruhunda açtığı onulmaz yaralar, hem Sinead’ın esas bitmeyen kavgası hem de filmin ana ekseni. Ailesinin sevgisi az cezası çok yaşantısından sokaklara kaçış, sokaklardan kilisenin ruh öldüren mahzenlerine kapatılış. Yine firar hep firar. Sürekli kaçışın en nihayet sonuç verdiği yer, o dünyada eşi benzeri olmayan sesinin hediyesi (ve belki cezası) gepegenç bir şöhret. Erken şöhretlerin bitik hikayesini yaşamıyor ama Sinead, kavgası belli, hedefi belli. Bir genç kadın olarak var olacak, ezmeyecek, ezdirmeyecek. Saklanmayacak. Deri ceketle dolaşan dazlak bir anne. Kürtaj yürüyüşlerinde en önde, konsere çıkarılmayan ötekilerin dövmesi ile çıkacak ilk sahnesine. Şöhretine şaşıracak, şöhrete şaşıracak ama şöhrete boyun eğmeyecek. Ne Madonna gibi kitleleri isteyecek yanında isyanına ve arzusuna ortak ne Janis Joplin gibi gözümüzün önünde yavaş bir ölümü seçecek. Tam tersine ince bedeninden, dupduru neredeyse şeffaf gözlerinden aldığı sonsuz bir güçle cepheden girecek hayat kavgasına. Kiliseyi televizyon programlarında, milliyetçiliği dünya turnelerinde alaşağı ederken bir an tereddüt etmeyecek. Elbet kabul etmeyecek sistem bu güçlü, bu kararlı, bu bütün normları elinin tersiyle yalan eden genç kadını. Hızla varlığını yok, tüm renklerini gri edecekler. Unutacaklar, unutturmaya çalışacaklar, sanki hiç olmamış gibi yapacaklar ama başaramayacaklar.
Sonrası başka hikaye. Fakat bu film, bu Sinead, bize bir şey söylüyor. Onlu yaşlarımızın ateşini kırklı yaşlarımın olgun mantığıyla birleştiren kararlı bir kavgayı işaret ediyor.
İyi ki Sinead var. İyi ki Sinead gibi şöhret çarklarında kaybolmak yerine o şöhretin çarklarına sırf kürtaj yasal olabilsin diye çomak sokanlar var. Sayelerinde varız, çoğalıyoruz, isyanımız büyüyor, büyüyecek, büyüyecek…
