Aliye Dilligil, 1921 yılında, Osmanlı’nın Dera (şu an Suriye) kentinde dünyaya geldi. Amatör tiyatro oyunculuğuna dokuz yaşında Kadıköy Halkevi sahnesinde başladı. Beyoğlu Akşam Kız Sanat Okulu’nda okudu. İzmir Şehir Tiyatrosu’ndan rol arkadaşı Zihni Rona ile evlendi. Sinema oyunculuğuna 1947’de Kerimin Çilesi filmi ile başladı. 200’den fazla filmde; statükocu Anadolu köylü kadını ve kentli otoriter, sert anne rollerini üstlendi. 60’lar ve 70’ler boyunca Adana Altın Koza, Antalya Altın Portakal gibi film festivallerinde, yardımcı kadın oyunculuğu dalında ödüller aldı. Son oynadığı film Berlin in Berlin (1993) ölümünden üç yıl önce çekildi. Ömrünün son yıllarında, Yeşilçam usta oyuncularının çoğu gibi, beş parasız kaldı. Pendik’te kaldığı huzurevinde, yanlış vurulan bir iğne sonucu önce felç kaldı ve sonra burada vefat etti. Bu olayla beraber huzurevindeki kötü muamele ve dayak skandalları ortaya çıktı. Mezarı, Karacaahmet’te kendisi gibi sanatçı olan aile fertleriyle Dilligil aile kabrindedir.
Aliye Dilligil Rona, kendisiyle yapılan bir röportajda “Hep birbirine benzeyen rolleri oynamak sizi sıktı mı?” sorusunu; “Sıkmadı, bilakis evimdeymiş gibi, hayatımmış gibi oynadım. Rahat ediyorum ben böyle rollerle ama salon filmi de oynuyorum, oradan oraya geçmek güç oluyor bazısı ama ben hepsine geçiyor ve oynamaya çalışıyorum.” diye cevapladı. Rolüne hazırlanırken neler yaptığı sorulduğunda ise “Bavulumu otele koyuyorum ve pazara çıkıyorum. O gün pazarı kolluyorum ve tipimi arıyorum. Hangi kadını gözüm tutarsa, ona dikkat ediyorum. Ta çorabının bağına kadar; başı nasıl, hareketleri nasıl, elleri nasıl…” yanıtını verdi.
Kişisel hayatında modern bir tarza sahip olsa da toplumsal hafızamızda meşhur Yılanların Öcü (1962) filmindeki gibi yazmalı, eli maşalı, çatık kaşlı, “anayım ben ana” diye göğsünü yumruklayan töreci ana imajıyla kaldı.
