İstanbul Feminist Kolektif ’in çağrısıyla 25 Haziran 2013 Çarşamba akşamı ilk kez buluşan Yoğurtçu Kadın Forumu (YKF) hâlâ buluşmaya devam ediyor. YKF, 10 yıldan fazla süredir devam eden yolculuğunda çok şey biriktirdi. Forumlarını açık çağrıyla ve konu odaklı yapan YKF’ye katılan kadın sayısı yıllar boyunca binleri buldu. İstanbul’da kadın ve feminist hareketin aktif bir parçası olan YKF asıl hedefini her çarşamba akşamı forum yapmakla sınırlı tuttu. Kuşkusuz forum dışında da faaliyetler sürdürdü. Yılbaşı eğlencesi, takas pazarı, cezaevlerindeki kadınlara kart yollama, yıldönümü pikniği-eğlencesi gibi gelenekselleşen etkinlikleri var. Pandemi döneminde buluşmaları hızlanan kitap okuma ve film izleme atölyelerinde, çok sayıda kitap ve film üzerine tartışmalar yapıldı. YKF, kadın hareketinin ve feminist hareketin örgütlediği tüm eylemlere katıldığı gibi sınırlı da olsa kendi imzasıyla da eylem de yaptı. İlk eylemini 1 Kasım 2013’de AKP’nin “Nüfus ve Aile Politikaları Mevzuat Çalışmaları” adı altında kadınların yarı-zamanlı, “güvenceli” ve esnek çalışmasını teşvik etmek üzere planladığı yasa taslağına karşı yaptı. İkinci eylem ise 1 Mart 2014’de yaklaşan yerel seçimlerle ilgili YKF’de tartışılacak oluşturulan kadınlar için talepleri duyurmak için yapıldı.
YKF ilk toplantısından itibaren ve zamanla katılımcılar tarafından geliştirilen kimi “kurallar”la toplantılarını yaptı. Forum kolaylaştırıcıları, her toplantıda gönüllüler üzerinden farklı farklı kadınlar oldu. Forumda aynı insanların arka arkaya konuşmaması için önlem alındı. Forum konuları birlikte belirleniyor. Forum konuları, forumlarda gelen öneriler üzerinden tüm katılımcılar tarafından kararlaştırılıyor. Her forumda bir bilgilendirme gündemi olup kadın mücadelesine ilişkin bilgiler ortaya dökülüyor. Eylemler duyuruluyor. Forumlar çoğunlukla sunumlu yapılıyor. Son yıllarda her ay değişen gönüller yapıyor koordinasyonu. Konu sıralamasını, forum yapacak kişilerle görüşmeyi, duyuruları hazırlayıp yollamayı ayın gönüllüleri yapıyor.
YKF 2013 Eylül ortalarında kapalı bir mekânda toplanmaya karar verdi. Sosyal Dayanışma ve İletişim Derneği (SODİD)’de toplanmaya başladı. O yıldan beri yaz aylarında Yoğurtçu Parkı’nda toplanan YKF’ye, kış aylarında SODİD ev sahipliği yapıyor.
YKF forumlarının konularını belirlerken kadın dayanışmasını güçlendirmeyi önemsiyor. Kendine dönüp bakmaya özen gösteriyor. Her sene birkaç kez forumun gündemini kendisini, ilişkilerini, forumun geçmişini geleceğini konuşmak olarak belirliyor. Konuları belirlerken sınırlarını geniş tutuyor. Çok farklı alanlardan, çok farklı sesleri duymak üzere düzenliyor forumlarını. Forum konuları arasına YKF’ye katılan kadınları güçlendirecek, birlikte eyleyecek, eğlenecek, nefes alacak gündemler koymayı ihmal etmiyorlar. Yeri geliyor bir forumda birlikte aşure yapıyor, bir forumda iyileşme çizimleri başka bir forumda bir bilenin yürütücülüğünde birbirlerine masaj yapıyorlar.
YKF ilk buluşması
İstanbul Feminist Kolektif (İFK), 31 Mayıs 2013 günü başlayan Gezi Direnişi’nin aktif bir parçası olmuş, Gezi Parkı’nda da iki çadır açmıştı. 15 Haziran 2013’te aksim Gezi Parkı’na saldırı polis parkı işgal edince, Gezi Direnişi ilçelerdeki, mahallelerdeki parklara taşınmıştı. Türkiye’nin her yerinde ve İstanbul’un her ilçesinde 18 Haziran’dan itibaren parklar direniş alanı olmuştu. Her akşam, her parkta forumlar yapılıyordu. Feministler, bir yandan Taksim sokaklarında devam eden direnişe, bir yandan parklardaki forumlara katılıyorlardı.
21 Haziran 2013 tarihinde, İFK Taksim Meydanı’nda duran kadın eylemi yaptıktan sonra geniş katılımlı bir toplantı yaptı. Toplantıda alınan kararlardan biri de parklarda forum düzenlemekti.
“26 Haziran Çarşamba 19.00’da park forumları öncesi “Direnişteki kadınlar geziyi konuşuyor.” atölyesi yapılmasına karar verildi. Yoğurtçu ve Maçka parklarında eş zamanlı olarak yapılacak.”
Haziran’da Maçka ve Yoğurtçu parkında eşzamanlı forum yapıldı.
Yoğurtçu Parkı’ndaki ilk buluşmaya yüzden fazla kadın katıldı. Mikrofonla konuşulduğu için parktaki direnişçi erkeklerden uzaktan da olsa dinleyenler oldu.
İlk toplantıda Yoğurtçu Parkı’nda bir mor masa açılmasına karar verildi. Park bir direniş alanıydı. Gün boyu kalabalık ama akşamları çok daha fazla kalabalıktı. Parkta her akşam forum yapılıyordu. Kurulacak masa parka gelen kadınlarla iletişim için gerekiyordu.
İlk forum çağrısını feministler yapsa da; çağrı Gezi Direnişi’ ne katılan kadınlara idi. Dolayısıyla buluşmalar ilk aylarda feministlerin koordinasyonuyla yürüse de katılanların tamamı feminist değildi. Ancak YKF kendini ilk günden itibaren feminist mücadelenin bir parçası olarak kurdu. Feminizm sözünü öne çıkarmaktan kaçınmadı. 4 Temmuz 2014 tarihi sonrası parkta kurduğu masada feminizm bildirisi dağıttı. 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşleri için stantlar kurdu, yazılamalara çıktı. Feminist eylemlere aktif katılım çağrı yaptı.
Yoğurtçu Parkı’ndaki ilk buluşmadan birçok kararla çıkıldı: Toplantıda parkta stant açılması, eylem yapılması, çok sayıda konunun tartışılması… Öneriler arka arkaya sıralandı ve buluşmalara devam edilmesi kararı verildi. Daha ilk buluşmada grubun adı Yoğurtçu Kadın Forumu olarak dilden dile dolaşarak saptanmıştı. İlk forumda elden ele kâğıt dolaştırıldı ve katılanların mailleri bu kâğıtta toplandı. Temmuz başında bu mail adreslerinin üye yapıldığı haberleşme grubu kuruldu. Üçüncü formu öncesinde YKF, kendine ait bir facebook sayfasına ve twitter hesabına sahipti artık. İlk iki haftanın duyurusu Sosyalist Feminist Kolektif hesaplarından (Çağrıyı İFK yapsa da İFK’nın o tarihte sosyal medya hesabı yoktu) ve park forumları kanallarından duyurulmuştu.
İlk forumda sadece mor örtüler vardı. İkinci forumdan itibaren dövizler asılmaya başlandı. Sonraki aylarda forum alanında “Yoğurtçu Kadın Forumu” pankartı da yer aldı.
Üçüncü haftadan itibaren YKF kendi kanallarından başlatıyordu, forumu duyurmaya Maçka Parkı’ndaki kadın buluşması ise birkaç ay sonra sönümlendi. Ancak Yoğurtçu Kadın Forumu’na katılan kadınlar buluşma kararlılığını sürdürdü ve hâlâ sürdürüyorlar.
YKF’li kadınların 2019 yılı Kadın Eserleri Kütüphanesi ajandası için yazdığı tanıtım metni
Yoğurtçu Kadın Forumu
İlk forumunu 26 Haziran 2013 tarihinde gerçekleştiren Yoğurtçu Kadın Forumu, Gezi direnişi sonrasında kadınlar tarafından oluşturulmuş, tüm kadınların katılımına açık ve bağımsız bir kadın forumudur.
31 Mayıs 2013 günü başlayan Gezi Direnişi sonrası farklı semtlerde ortaya çıkan forumlardan bugüne kadar gelebilen Yoğurtçu Kadın Forumu, İstanbul Feminist Kolektif ‘in çağrısı ile Kadıköy Yoğurtçu Parkı’nda ilk toplantısını gerçekleştirdi. O zamandan beri her hafta, o foruma katılan kadınların belirlediği gündemlerle düzenli olarak toplanmaya devam ediyor. YKF’nin yaz aylarında toplandığı Yoğurtçu Parkı 12 Eylül sonrası ilk kitlesel kadın eyleminin gerçekleştiği park. Parkta toplanan yüzlerce kadının “Kadınlar Vardır”ı coşkuyla sokaklara, bugünlere yükselttiği nokta.
Gezi direnişinden sonra bir araya gelen ve birbirleriyle dayanışarak güçlenen kadınlar, geceleri de sokakları da meydanları da bırakmayarak, her hafta Çarşamba günleri bir araya gelip hayatlarına, gündeme, umutlarına dair hep birlikte, dayanışma ve feminist ilkeler çerçevesinde tartışıyor, feminist politikaya dair söz üretmeye çalışıyor.
Forumda gündem ile ilgili kısa bir girişin/sunumun ardından bir kolaylaştırıcı yardımıyla konu tartışmaya açılıyor. YKF çatısında şimdiye kadar yüzlerce forum gerçekleştirildi ve kadınların bitmeye gündemleri ile çalışmaları sürüyor. Şimdiye kadar; kent politikaları, cinselliğimiz, beden politikaları, örgütlenme, ekoloji, feminizm/feminist politika, tarih, sanat, edebiyat, emek, barış, lgbti+, güncel siyaset, periyodik olarak forumun öz değerlendirmesi, göçmen/mülteci kadınlar ve hayata dair daha pek çok konu gündemleştirildi.
Tartışma gündemlerinin yanında, okuma grupları (feminist okuma grubu, edebiyat okuma grubu), feminist sinema grubu, bilinç yükseltme grupları kuruldu.
Çeşitli atölyeler (küfür, şiddetsizlik, cinsellik vb.) ve film gösterimleri gerçekleştirildi.
Dayatılan kapitalist üretim / tüketim koşullarına karşı paylaşmanın yanında duran geleneksel takas şenliği, geliri ile hayatını savunan kadınlarla dayanışmayı örgütleyen mezat, ikinci el pazarı, hükümetin kadın karşıtı politikalarına ve taciz/tecavüze karşı diğer kadın örgütleri ile temas halinde örgütlenen eylemler de düzenlendi.
Bulunduğu semtte tacize karşı mahalle eylemleri gerçekleştirdi.
Yerel seçimler öncesi adaylarla görüşmeler yaptı, kadınların yerel yönetimden taleplerini belirten videolar yaptı, eylemlilikler düzenledi.
Savaşın iktidar tarafından yükseltildiği dönemde Barış için Kadın Girişimi’nin “barış için savaşa karşı ses çıkar” eylemlerinden birini de Kadıköy’de örgütledi.
Anneler gününde Yoğurtçu Parkı’nda, dayatılan annelik şablonlarını sorgulayan bir piknik düzenledi.
Yeni yıl ve forum yıldönümlerinde eğlence, piknik organize etti.
Her yıl en az iki defa cezaevindeki kadınlara mektup/kart yazımı etkinliği düzenleyerek dayanışma mesajlarını gönderdi.
Birbirinden farklı politikalara, farklı hayatlara sahip olan, forum çatısı altında bir araya gelen kadınlar, eril zihniyetin kadına dayattığı tüm politikalara kadın dayanışması ile karşı çıkmaktadır. Bağımsız ve her kadının sözünün değerli olduğu bir forum olan Yoğurtçu Kadın Forumu, kadın örgütleri, feminist örgütler ve forumlar ile birlikte dayanışmasını büyüterek, politikaya dair kampanyalar örgütlemeye, forumlarına devam ediyor ve 2000’li yılların kadın hareketi içerisindeki öznelerden biri olmayı sürdürüyor.
İFK’nın çağrı metni
“26 Haziran 18.30’da Yoğurtçu Parkında her zaman forum yapılan yerin az ilerisinde yere mor örtümüzü sermiş olacağız. Beraber konuşalım. Deneyimlerimizi paylaşalım…
Yoğurtçu Parkı’nda 26 Haziran Çarşamba günü forum öncesinde, saat 18.30’da buluşalım, direnişteki kadınlar olarak deneyimlerimizi konuşalım. Sonra da bu atölyeleri hep birlikte devam ettirelim… Ne dersiniz? Bu duyuruyu etrafımıza da yaysak???
Direnişteki kadınlar Gezi’yi konuşuyor
Kadınlar olarak Gezi’deydik, direnişteydik… Hükümetin baskıcı uygulamalarına ve kadın düşmanı politikalarına karşı alanlardaydık…
Bir kamusal alan olarak tanınıp da devletin güvenlik güçlerince işgal altında olan Gezi’ye şu an giremesek de İstanbul’un çeşitli semtlerindeki forumlarda direnişe devam ediyoruz…
Direniş süresince olduğu gibi, forumlarda oluşturmaya çalıştığımız ortak mücadele ve yaşam alanlarına da kadınlar olarak politik sözümüzü katıyoruz, katmaya devam edeceğiz. Bu sözü daha da güçlendirmek için kadınlara bir çağrımız var: Gelin, birlikte direnişte neler yaşadığımızı konuşalım. Gezi’de, çadırlarda, barikatta, çatışmada, gözaltında, şimdi de parklarda düzenlenen forumlarda…
Yoğurtçu Parkı’nda 26 Haziran Çarşamba günü forum öncesinde, saat 18.30’da buluşalım, direnişteki kadınlar olarak deneyimlerimizi konuşalım. Sonra da bu atölyeleri hep birlikte devam ettirelim…
Buluşma Yeri: Kadıköy Yoğurtçu Parkı / Saat: 18.30”
İlk forum kararları
Yoğurtçu Parkı Kadın forumu sonuçları, yapılan önerilerin tamamı olumlu karşılandı:
- Cumartesi günü burada bir masa açacağız.
- Her hafta Çarşamba günü saat 19.00’da kadınlar olarak toplanacağız.
- Gözaltında yaşanan taciz ve cinsel işkence üzerine bir şeyler yapmak için Cumartesi saat 16.00’da parkta buluşacağız. Yapacağımız şeyleri diğer parklarda toplanan kadınlarla birlikte örgütleyeceğiz.
- Oluşan organlarda daha çok yer almalıyız.
- Doğrudan demokrasi konusunda ısrarcı olmalıyız.
- Yaralanan çok kadın var, bu kadınlarla özel olarak ilgilenmek önemli.
- Kadınların kentlere dair taleplerini somutlaştıralım ve bunları belediyeden isteyelim.
- Kadınlar olarak kendimiz bir aday çıkartalım.
- Aşağıdaki konu başlıklarında atölyeler yapılması yönünde herkes hemfikir:
Kadın nedir?
Cinsiyetçilik nedir?
Barış
Kadınların kentlere dair talepleri
Feminizm nedir?
Küfür
Şiddetsiz direniş yöntemleri
Ev içi cinsiyete dayalı iş bölümü
İlave bilgilendirme: Pazartesi saat 19.00’da Denizli ve Bingöl’deki tecavüzcülerin serbest bırakılmasına karşı eylem olacak. Eylem Yoğurtçu parkında yapılacak atölye ile sona erecek.
2013 Forum konuları
26 Haziran 2013 – Direnişteki kadınlar Gezi’yi konuşuyor.
3 Temmuz 2013 – Forumdaki kadınlar arasında iletişimi sağlama yolları, parkta yaşanan tacizlerle ilgili konuşma, Mısır’dan gelen kadın aktvistin Mısır devrimi ve kadınlara dair paylaşımları
4 Temmuz 2013 – Mor masa ilk kez açıldı
10 Temmuz 2013 – Direnişte ve gözaltında taciz, gözaltına alındığımızda haklarımız neler?
17 Temmuz 2013 – Kadınlar ve barış
22 Temmuz 2013 – Cinsel taciz paylaşım atölyesi
24 Temmuz 2013 – Kadınlar ve kent politikaları
31 Temmuz 2013 – Mahalle örgütlenmeleri
1 Ağustos 2013 – Cinsel taciz paylaşım ve bilinç yükseltme atölyesi (kapalı grup)
4 Ağustos 2013 – “Peki, Şimdi Nereye?” adlı film gösterimi (park forumu ana sahnesinde)
7 Ağustos 2013 – Bayram tatili
13 Ağustos 2013 – Cinsel taciz atölyesi (kapalı grup)
14 Ağustos 2013 – Ekoloji ve kadın
21 Ağustos 2013 – Direnişte cinsiyetçi küfürler
28 Ağustos 2013 – Feminizm ve LGBT
4 Eylül 2013 – Feminizm nedir? Sol örgütlerde feminizme nasıl bakılıyor, kadınlar nerede yer alıyor?
11 Eylül 2013 – Osmanlı’da kadın hareketi, Türkiye’de feminizmin tarihi
18 Eylül 2013 – 1980 yılları ve sonrası Türkiye’de feminist hareketi
25 Eylül 2013 – Cinsiyetçilik ekseninde türcülük. Cinsiyetçilikle Türcülük arasında ne tür bağlantılar var?
2 Ekim 2013 – Cinsiyetçiliğe karşı/kadın özgürlüğü için mücadele eden Müslüman kadınlarla buluşma
9 Ekim 2013 – “Kadın istihdam paketi” ile gelecek düzenlemelere dair sunum ve tartışma
16 Ekim 2013 – Tatil
23 Ekim 2013 – Yaratıcı eylem fikirlerimiz üzerine konuşma ve ritim atölyesi
30 Ekim 2013 – “Kadın istihdam paketi”ne karşı eylem örgütleme için buluşma (tüm kadın forumlarına çağrı)
6 Kasım 2013 – “Kadın İstihdam Paketi”ne dair değerlendirmelerimiz
13 Kasım 2013 – AKP’nin kadın düşmanı politikaları
20 Kasım 2013 – Ev işçilerinin çalışma koşulları, yaşadıkları ayrımcılıklar
27 Kasım 2013 – Hazzın erkek egemen kurgusuna karşı bedenimizi tanıyor muyuz?
4 Aralık 2013 – Tek eşlilik, çok eşlilik, çok aşklılık kiminle ve nasıl?
11 Aralık 2013 – Bedenin denetimi, genel ahlak kavramı, aile
