1960’lı yılların sonuna yaklaşıldığında, tüm dünyaya dalga dalga yayılmaya başlayan feminist hareketin rüzgârı Katolik İrlanda Cumhuriyeti’nde de hissedilmeye, Katolik Kilisesi’nin nüfuzu görece azalmaya başlar.

Kadınların doğum kontrolü ve kürtaj hakkı konusunda ısrarlı talepleri pek çok kampanyanın odağını oluştururken, Katolik İrlanda Cumhuriyeti’nde ise doğum kontrolü -ve tabii ki kürtaj 1935 yılından beri cezai eylem kapsamında yasaktır. 1968 yılında doğum kontrolünü konu alan, “İnsan Hayatı” başlıklı Papalık genelgesinde bunun ne menem bir “günah” olduğunun ve evlilikle kutsanmış ilişkinin “yüceliğinin” altı tekrar çizilir.

1969 yılında İrlanda Aile Planlaması Derneği (İAPD – Irish Family Planning Association) kurulur ve ülkenin ilk aile planlaması kliniği açılır. 1970 yılına gelindiğinde doğum kontrolü ve doğum kontrol yöntemlerinin tanıtımının yapılması yasak olduğu halde İAPD, kadınlara buna yönelik toplantılar düzenlemeye başlar. Bu yasak, o yıl kurulan İrlanda Kadın Özgürlük Hareketi’nin (İKÖH) bir araya gelme sebeplerinden biridir aynı zamanda.

Hareketin kurucu üyelerinden Nell McCafferty örgütlenme sürecini şöyle anlatır; “12 kişiydik, çoğumuz gazeteciydi. Esas talebimiz gayet basitti; Doğum kontrolünü yasallaştırmak istiyorduk. Doğum kontrolünü ahlak dışı olarak tanımlayıp yasaklayan, kadınları evliliğe mecbur kılan, bekâr anneleri devlet yardımının dışında tutan ve eşcinselliği kriminalize eden devlet ve Katolik Kilisesi arasındaki kördüğümleşmiş birliği parçalamak istiyorduk.”

1971 yılında İKÖH bununla ilgili harekete geçmeye karar verir. Doğum kontrol hapı satışının yasal olduğu Kuzey İrlanda’ya trenle geçecekler ve alabildikleri kadar hap satın alarak geri döneceklerdir. Gümrük polisleri tarafından tutuklanma ihtimalleri akıllarındadır. Bir kampanya örgütleyerek 49 kadını bir araya getirirler ve gazetecilere haber verirler.

22 Mayıs 1971 günü, Belfast’a vardıklarında Amerika’dan, Japonya’dan ve İrlanda’dan gazetecilerin eşliğinde bir eczaneye girerler. Ancak Kuzey İrlanda’da doğum kontrol haplarının satışı doktor reçetesiyle mümkündür. Reçeteleri olmadığı için hapları satın alamazlar. Prezervatif, spermisid ve sınırı geçtiklerinde yaratmak istedikleri sansasyonda prop olarak kullanmak üzere kutu kutu aspirin satın alırlar. Ne de olsa İrlanda’da kimse yasaklanmış olan bu gizemli hapı daha önce görmüş olamaz.

Dublin’e döndüklerinde, Connolly tren istasyonunda, satın almış oldukları aspirinleri göstererek ve yutarak yasadışı doğum kontrol hapı kaçakçılığı yaptıklarını beyan edip gümrük memurlarına meydan okurlar. Gümrük memurları kadınların yanındaki kameralardan utandıkları için geçmelerine izin verir. İstasyondan çıkan kadınların bir sonraki durağı yakındaki polis merkezidir. Eylemi medyanın gözü önünde, polis merkezi önünde de tekrarlayan kadınların hiçbiri tutuklanmaz. Eylemin örgütleyicilerinden Nell McCafferty bu durumu, “Patriyarka, eylemi görmezden gelerek ertesi gün unutulmuş olacağını umuyordu,” diye yorumlar.

İrlanda Kadın Özgürlük Hareketi’nin bu eylemi, kadınların kendi bedenleri üzerine tek söz sahibi olma hakkını ve doğum kontrol tartışmasını kamusal alana taşır.

İrlanda Cumhuriyeti’nde doğum kontrol hapları, 1978 yılında aile planlaması üzerine getirilen düzenlemelere kadar yasaklı kalmaya devam eder. Getirilen yeni düzenleme, hapları doktor reçetesine bağlar. Prezervatif satışı ise hâlâ yasaktır ve İrlanda Aile Planlaması Derneği bu nedenle para cezasına bile çarptırılır. Doğum kontrol araçlarına tamamen izin verilmesi ise ancak 1993 yılında olur.

“Bu saçmalığı hala protesto ettiğime inanamıyorum.”

Doğum Kontrol Treni’nin Dublin’den Belfast’a yola çıkışının üzerinden 50 yıla yakın bir zaman geçmişken geçtiğimiz haftalarda ABD Alabama senatosunun 25 erkek üyesinin oylarıyla kürtaj yasaklandı. Bu yasak, tecavüz ve ensest sonucu hamile kalan kadınları da içerecek şekilde düzenlenmiş durumda. Kadın düşmanlığı 2019 yılında da elli yıl öncesinden pek farklı bir halde değilken patriyarkanın son duvarını yıkana kadar mücadelemizi sürdürmemizin elzem olduğu ortada. Yeniden ve ısrarla: Bedenimiz bizimdir!

 

http://www.wsm.ie/story/3390

https://web.archive.org/web/20150924022050/http://www.ghi-dc.org/files/publications/bu_supp/supp006/bus6_213.pdf

 

 

Bir cevap yazın

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.