Oldukça geç tanıma şansına sahip olduğumuz Zabel Yesayan’ı neden okumak gerektiğini açıklamaya gerek yok. Fakat Türkçe’ye çevrilen son kitabı Son Kadeh’i okumak için sizi teşvik edebilirim.
Zabel Yesayan’ın 1916’da yazdığı bu novella, metnin kahramanı Adrine’in kendisi gibi evli olan aşkı Arşag’a yazdığı notlardan oluşuyor. Tümü bir mektupmuşçasına yazılmış bu metinlerde bir kadının arzularının, özgürlük tutkusunun toplumsal sorumluluklar ve beklentilerle karşı karşıya geldiğinde nasıl bir çatışma alanı oluştuğu ortaya çıkıyor. Ve bu sorgulama, Adrine’in iç dünyasındaki çelişkileri ortaya çıkaran zengin bir metin yarattığı gibi kaçınılmaz olarak kadınların hayatlarının, bedenlerinin nasıl kontrol edildiğine dair izleri de metinde taşıyor. Adrine’in kendi hikayesini anlatma, arzu ve duygularına sahip çıkma direngenliği ilham verici.
Metinden bir kuple: Çünkü alışkanlıkların, hislerin, geleneksel tutumların kesif sisinin içinde kadın kendi hakkında nadiren berrak şekilde düşünür (s. 46).