3 Nisan 1994: Eksik Etek dergisi “Yeni”lendi

İstanbul’da, 1992 yılında bilinç yükseltme grubu olarak toplanmaya başlayan bir grup kadın, bir dergi çıkarmaya ve adının da Eksik Etek olmasına karar verdiler. Derginin birinci sayısı Mart 1994 tarihinde yayınlandı. Yazı işleri müdürü değişikliği nedeniyle isim değişikliği yapılarak “Yeni Eksik Etek” adıyla 3 Nisan 1994 tarihinde yeniden birinci sayı olarak yayınlandı.

Dergi İstanbul’daki kadınlar tarafından 12 sayı çıkarıldı. Ankara’da bir grup kadın, derginin son sayısı olan 13. sayıyı çıkarmayı üstlendiler.

90’lı yıllar aynı zamanda Kürt illerinde gözaltında kayıplar, faili meçhuller, köy boşaltıp yakmaların yıllarıydı. Feminist kadınların başlattığı “Arkadaşıma Dokunma” kampanyasının bildirileri Eksik Etek dergisi özel sayısı olarak dağıtıldı. Dağıtım sırasında kadınların gözaltına alınmasının ardından, Eksik Etek dergisi hakkında dava açıldı. Derginin yazı işleri müdürü davayla ilgili olarak gözaltına alındı, birkaç gün sonra bırakıldı ve hakkında açılan bu davadan beraat kararı çıktı. Ancak Eksik Etek dergisinin ikinci sayısı yeni yazı işleri müdürü ile “Yeni Eksik Etek” adıyla yayınlanmak zorunda kaldı.

Eksik Etek dergisi tamamen dayanışma ile çıkarıldı. Derginin bir mekânı yoktu. İletişim adresi olarak posta kutusu kullanılıyordu: P.K.28 Bağcılar/İstanbul.

Eksik Etek dergisinin 10 Mart 1998 tarihide çıkan 13. (Yeni Eksik Etek 12) ve son sayısının Ankaralı feminist kadınlar tarafından çıkarılıyor olması da feminist örgütleme açısından güzel bir örnek oluşturdu.

“Bir grup feminist kadının çıkardığı dergiyi Ankara’ya taşıyarak yeni bir geleneği başlatıyor olacaktık. Kimsenin tekelinde olmayan, her kadının sözüne açık, ilden ile dolaşarak farklı kadınların sesine ve rengine bürünen ve her defasında değişen bir dergi. Bu neredeyse dergi projesinin kendisinden daha çok heyecan vericiydi.”  [i]

Eksik Etek dergilerinde özel olanın politik olduğuna ilişkin tanıklıklar, kız çocukluk deneyimleri ve feminizmle ilgili her konuda yazılar yayınlandı.

“Pornografi, erotizm ve romantizm, cinsel davranış kalıplarının sürmesinin, yeniden üretilmesinin, yapmadan söyleme geçişin endüstrileşmiş biçimleri durumundadır. Pornografi ve erotizm erkeksi kalıpları içinde yaşarken, romantizm de, koskoca bir pembe diziler, aşk romanları endüstrisiyle kadınlar için tanımlanmıştır. Görülüyor ki, kadının varoluşunun tanınmadığı, insanlar arasındaki erk üzerine kurulmadığı herhangi bir düzenlenişte, insanlar arasındaki özgür ilişkilerden ve tabii ki cinsel ilişkilerden söz etmek olanaklı değil. Bir dönem Avrupa’da, kadın öğretmenlerin bakire olması gerekliliğinin konulabileceği kadar aşağılanan cinsel eylemin tek kurtuluşu, diğer bedensel ve duygusal tepkilerle birleştirilebileceği bir yaşam olabilirmiş gibi gözüküyor.”[ii]  Şükran Çavdar (Eksik Etek 1.sayı)

“Pek çok erkeğe ve kadına derdimi anlattığımda bana hak veriyor, görüşlerimi paylaşıyorlar, ama sonunda ‘yine de sen feminist olma’ diye bitiriyorlar… Diğer insanlar feminizmden ne anlıyor bilmiyorum ama yaşadıklarımıza karşı duyarlı olabilen, tepki veren, sesini yükseltmek isteyen ve yükselten her kadın bence feminizmi bilerek ya da bilmeyerek yaşıyor…” [iii] Pınar (Eksik Etek 2-Yeni Eksik Etek 1.sayı)

“Öykü ve yaşamın, gerçeklik ve kurmacanın bu kadar geçişli bir şekilde kullanıldığı bu metinde esas söylemek istediğim; kadının yaşamın tüm kompartımanlarında, tüm varoluş alanlarında eyleme temel oluşturacak her söylemde yerini alabilme, sözünü kurabilme hakkına sahip çıkmasıdır. Bunları yaparken bize gereken anlatılardan ve öykülerden yoksun kalmamak için deneyimlerimizi paylaşmak, tüm zorlanmalara rağmen yazmak ve böylece bu metinlerin başka kadınların yaşamlarına girebilmelerini sağlamak. Kısaca bize yasaklanan öfkemize ve öykümüze sahip çıkmak…” Satı Atakul (Eksik Etek 13-Yeni Eksik Etek 12.sayı)[iv]

[i] Satı Atakul, Kadının Kendi Öyküsüne Sahip Çıkması…

[ii] Şükran Çavdar, Cinsel Eylem Bağımsız Mı?, Eksik Etek, 1, 1994

[iii] Aslı Davaz-Mardın Hanımlar Alemi’nden Roza’ya Kadın Süreli Yayınları Bibliyografyası: 1928-1996

[iv] Satı Atakul, Kadının Kendi Öyküsüne Sahip Çıkması…