Merhaba Femihat,
Benim sorum/sorunum ‘bazı’ küfürlerle ilgili çünkü her küfürün beni rahatsız etmediğini fark ettim. Şöyle ki ‘amına koyayım’, ‘anasını satayım’ gibi küfürler beni oldukça rahatsız ederken ‘sikeyim!’, ‘siktir git’ gibi küfürler beni rahatsız etmiyor ve bunları ben de kullanıyorum. Bende bir sorun mu var diye düşünüp duruyorum ama bir açıklama bulamadım bu duruma… Sizden yardım bekliyorum.
Rumuz: Muah
Sevgili Muah,
Öncelikle elbette sorunlu değiliz. Aksine dünya nüfusunun yarısının sahip olmadığı bir uzva atfedilen bu avantaj hakimiyetini, bunun üzerine kurulmuş düzeni bir şekilde sorgulamamız çok normal.
Ben de bu konu üzerine kafa yormuştum. Belki de tartışmayı başka bir noktaya çekeceğim ama kendi sorgulama sürecimi seninle de paylaşmak istedim. Küfürlerin tam olarak ne anlama geldiğinden çok, nasıl kurgulandığını düşünmüştüm. Mesela “sikmek” bir üreme organının argo kullanımının mastarla küfür haline getirilmesiyle uydurulmuş bir kelime. Eğer böyle olabiliyorsa, verili koşullar sabitken, aynısının “am” için de olabiliyor olması lazım dedim. “Hay sikeyim” yerine “hay amayım/amıyım desem” dedim ve ortamlarda bir süre yüzüme garip garip bakılmasını ve her seferinde kurgumun mantığını açıklamayı göze aldım. Ama olmadı. Ne dahiyane (!?) fikrim karşılık buldu, ne de istediğim etkiyi yaratabildi o küfür. Ne kadar ağzımı doldursam da durumlara olan tepkimi “o kadar” da anlatmıyordu. Daha sonra kurmaya çalıştığım karşıtlığın neye tekabül ettiği ile yüzleştim:
Sikmek eylemi sırtını patriyarkaya yaslayan cinsiyetli bir eylem. Kuşkusuz bu küfrü kullanırken gerçekten bir sikme eylemi planlanmıyor. Ancak “sikmek” eyleminin cinsiyetli olması ve buna yüksek dereceden bir galip gelmek, alt etmek, karşındakini etkisiz hale getirmek, cinsel yolla cezalandırıp aklını başına getirmek gibi anlamların yüklenmiş olması işi basit bir küfür olmaktan çıkarıyor.
Yani sikmek, benim de zamanında alternatifini üreterek sıyrılmaya çalıştığım basit bir mastarımsı değil, koca bir toplumsal düzenle beslenen bir “fiil” ve bu fiil üzerinden edilen küfürlerin hedefinde kadın bedeni ve iktidarsızlaştırılmaya çalışılan erkekler var. Kullanıldığı duruma göre cinsiyetçi veya homofobik olabiliyor. Birini, bir grubu alt etmenin yolunun onu cinsel iktidarla ele geçirmekten ve onu bu yolla onursuzlaştırmaktan geçtiğini düşünen zihniyetin bir ürünü bu.
Kuşkusuz bizi çileden çıkaran, dolu dolu küfür etmek istediğimiz durumlarla karşı karşıya kalabiliriz. O zaman “koyver gitsin” J Ancak koyverirken cinsiyetçi bir dilden uzak durmaya, kadın bedenini, eşcinselleri aşağılayıcı bir dilden uzak durmaya çalışmak, bir yerden sonra da buna alışmak, edilen küfürden sonra içten içe sorgulamayı ortadan kaldırıyor, gönlün rahat ediyor 🙂
Kadınların küfretmediği, küfretmemesi gerektiği düşüncesi de, aslında küfrü bir sokak kültürü olarak gören ve kadınları da sokağın bir parçası olarak görmeyen bir yaklaşımın sonucu. Gezi direnişi sırasında feministler cinsiyetçi küfür içeren sloganları ve duvar yazılarını “Küfürle değil, inatla diren” sloganıyla karşılamıştı. Ardından alternatif küfür atölyesi de yapılmıştı: Fermuarını kapat, beynin çalışsın. Küfür etme ağzını yıka… Biz cinselliğe karşı değiliz, cinselliğin beynin önüne geçmesine karşıyız.
Son olarak Aslı Zengin’in seçtiği cinsiyetçi olmayan küfürlerden bazılarını sıralayalım.
Açık kıça serin yayla: hiçbir şeyi olmayanın derdi de olmaz
Ağır endam fıstıki makam: tembel ve hımbıl
Ağzımla diyim neremle yiyim: bir kimseye fazla eleştirel söz söylemekte tereddüt etme
Aka da boka da konmak: bir kimsenin gönlünün kimi isteyip seveceğinin belli olmaması
Aklı ermeden götü sakız çiğnemek: bilgisiz ve toy kimselerin boyundan büyük işler yapmaya kalkışması
Babasını gıdıkladığımın çocuğu: bir kimseyi şaka yollu aşağılamak için kullanılır
Bir osurukluk canı olmak: güçsüz ve iradesiz kimse
Dangıldak: kaba saba, hödük
Dünyalar büklüm büklüm, bir boğazım bir çüküm: yemekten ve cinsellikten başka şey düşünmeyen erkek
Gak gak kubarak: hiçbir şeyi dert etmeden gezip dolaşmak
Nalı tıkırdar kıçı fıkırdar: yerinde duramayan kimse
Osur osur ipe diz: boş laf, gevezelik
Seferberlik orospusu: çok bilmiş kadın
