İçinde birçok oyuncunun da olduğu her yaştan 100 kadın, Meclis’te kadınların bir anma tiyatrosunda sahneye çıkarılmamasına karşın Kenter tiyatrosunda sahnedeydi. Seyirciler salonu doldurdu. Aslında salon ve sahnenin arasında bir ayrım olmayan, herkesin ‘sahnede’ olduğu bir performans, bir eylemdi bu. Sahneye çıkan kadınlar, çeşitli tiyatro oyunlarından yüz replik okudular. Repliklerin bitiminde tüm seyircilerle birlikte bir perküsyon/performans gösterisi yapıldı: “Sahne-de-yiz, her yer-de-yiz, birlik-te-yiz” diyerek..
Açılışı yapan Tilbe Saran, “Türkiye halklarının iradesini temsil etmesi gereken meclisimizde kadına uygulanan sahne yasağını toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en cüretkar örneği olarak görüyoruz. Hiçbir erkek aklı siyasi bakışı ne olursa olsun bu varlığı yok edemeyecek. Sahnelerdeki cesaretimizi Afife Jale’den, Meclis’teki varlığımız yüz yıllık kadın mücadelesinden geliyor. Ve bunu tekrar hatırlatmak için şu an sahnedeyiz. Varlığımız tüm hafızalara kazınıncaya dek mücadelemize devam edeceğiz.” dedi.
Ardından söz alan Gülriz Sururi’nin konuşmasını (Giorgio Strehler’de İntermezzo) ve Eda Çatalçam’ın derlediği – aslında bir derleme gibi değil, kendi başlı başına bir metin haline gelmiş – 100 repliği sizlere sunuyoruz; hep birlikte gülebilmenin, gülümseyebilmenin, coşku duyabilmenin isyankâr gücünü hatırlamak/hatırlatmak umuduyla:
İntermezzo
“Benim mesleğim başkalarına hikayeler anlatmak. Bu hikayeleri ille de anlatmalıyım. Anlatmadan yapamam. Birilerinin hikayelerini diğerlerine anlatırım. Bazen de kendi hikayelerimi, kendi kendime ya da başkalarına anlatırım. Bu hikayeleri insanların da bulunduğu ahşap bir sahne üzerinde bir takım eşyaların ve ışıkların ortasında anlatırım. Ahşap bir sahne olmasaydı, yerde, herhangi bir meydanda, bir sokak köşesinde, ya da bir balkondan, bir pencerenin arkasından anlatırdım. Yanımda insanlar olmasaydı, tahta parçalarıyla, kumaş parçalarıyla, kesilmiş kağıtla, tenekeyle, ya da dünyanın bana sunduğu herhangi bir şeyle anlatırdım. Şayet hiçbir şey olmasaydı, yüksek sesle konuşarak anlatırdım. Sesim olmasaydı, ellerimle, parmaklarımla konuşurdum. Ellerim, parmaklarım olmasaydı, vücudumun geri kalan bölümleriyle anlatırdım. Sessiz anlatırdım, kıpırdamadan anlatırdım, bir ramp ışığının önündeki ekrana bağlı ipleri çekerek anlatırdım. Ne yapar ne eder anlatırdım, çünkü benim için önemli olan bir şeyleri birilerine anlatmak, beni dinleyenlere. Bundan ötesinin hiçbir anlam ifade etmediğini anlamıyor musunuz? Anlamıyor musunuz ki içinizdeki şeyleri başkalarına anlatmak için seçilen yol sadece bir araç, sadece bir nesne, bir bahane. Bir de gelip bana tiyatrodan, sinemadan, daha birçok şeyden söz ediyorsunuz! Bir meydanın ortasında yerden yirmi metre yüksekte bir ipin üzerinde sandalyeye oturmuş bir adam bile orada, yukarıda, iskemlesiyle tek başına neler yapabileceğini anlatabilir. Var olduğunu, dengesini koruduğunu, düşebileceğini ama düşmediğini, korktuğunu ama korkusunu göstermediğini ve daha neler, neler anlatabilir. Bütün bunları anlamıyor musunuz? O zaman siz zaten hiçbir zaman, hiçbir şey anlamadınız. Ama, artık benim için önemli olan anlaşılmak değil. Beni dinleyin yeter.”
Giorgio Strehler
1-“Çığrından çıkmış bir zaman bu” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
2-“Nedir bu sıkı- düzen, bu kuşkulu durum memlekette “ W.Shakespeare “Hamlet” -Marcellus
3-“Geceler gecesi nöbet tutturmak millete” W.Shakespeare “Hamlet” -Marcellus
4-“İçinizde bilen varsa söylesin? ”W.Shakespeare “Hamlet” -Marcellus
5- “Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu “ W.Shakespeare “Hamlet” -Hamlet
6-“ Büyük değişimlerden önce hep böyle olur” W.Shakespeare “III. Richard- Üçüncü Yurttaş
7-“İlahi bir içgüdüyle tehlikeyi sezer insanlar” W.Shakespeare “III. Richard- Üçüncü Yurttaş
8- “Tıpkı denizin yüksekliğini görünce , yaklaşan fırtınayı anladıkları gibi”
“W.Shakespeare “III. Richard- Üçüncü Yurttaş
9- “ Her şey olacağına varır bu soysuz dünyada.” W.Shakespeare “III. Richard- Yazıcı
10-“Ben böyleyim ya çabuk unuturum ya da hiç unutmam” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Estragon
11- “Burada vaktimizi ziyan etmeyelim” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Vladimir
12- “Ama burada, zamanın bu noktasında insanlık biziz” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Vladimir
13- “Hoşumuza gitsin gitmesin. Bunun değerini bilelim çok geç olmadan” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Vladimir
14-“Burada ne yapmaktayız, işte bütün mesele bu” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Vladimir
15- “Ne mutlu bize ki yanıtı biliyoruz” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Vladimir
16-“ Evet bu muazzam karışıklığın içinde açık seçik olan bir şey var “Godot”u bekliyoruz” Samuel Beckett “Godot’yu Beklerken” Vladimir
17- “Ne mutlu size, ancak izninizle ben sizlerle aynı fikirde değilim” Dario Fo Franca Rame “Kadın Oyunları II
18- “Çünkü birkaç gün önce , o herşeyi öngörmüşlerden birinin , ünlü bir keskin entellektüelin tartışmasına tanık oldum” Dario Fo Franca Rame “Kadın Oyunları II
19- “Kurtulmak, ah o yerin dibine gömülü mezar şehirlerden, kurtulmak , ah o korkuyla mühürlü insan yüzlerinden” Albert Camus “Sıkıyönetim” Koro
20- “Çabuk!, Çabuk! Kurtaracak yok mu beni insandan, insanın zulmünden” Albert Camus “Sıkıyönetim” Koro
21-“ Galiba aklımı yitiriyorum” W.Shakespeare “Kral Lear”- Kral Lear
22-Bir dirhemcik bile aklı olanlar, yağmur yağsa da, rüzgar esse de uydurmalı mutluluğu kaderine. “W.Shakespeare “Kral Lear”- Soytarı
23- “Her gün yağar çünkü yağmurlar” W.Shakespeare “Kral Lear”- Soytarı
24- “ Ufak tefek şeylere gülümseyip geçebiliriz” August Strinberg “Düş Oyunu” -Kız
25- “ Evet biz, bir biz yapabiliriz bunu!” August Strinberg “Düş Oyunu” – Avukat
26- “En kara gecenin de sabahı olur” W.Shakespeare “ Macbeth”- Macbeth
27- “Ama ben durdurabilirim zamanı, kendi akışı içinde” August Strinberg “Hayaletler Sonatı”- Mumya
28-“ Geçmişi siler yapılanları bozabilirim yeniden” August Strinberg “Hayaletler Sonatı”- Mumya
29- “Ama rüşvetle, tehditle değil. Yalnız acılar çekerek, pişmanlık duyarak” August Strinberg “Hayaletler Sonatı”- Mumya
30- “Ah yapmak da bilmek kadar kolay olsaydı, mahalle kiliseleri koskoca mabetlere döner, yoksulların kulübeleri Prens Saraylarına benzerdi” W.Shakespeare “Venedik Taciri”- Portia
31-“Kendimi bilmemek daha iyi ne yaptığımı bilmektense” W.Shakespeare “Macbeth”- Macbeth
32-“ Her zaman her şeyi düşünmek gerekir” E. Ionesco “Kel Şarkıcı” – Bay Smith
33- “Toplumsal gelişmenin şekerle çok daha iyi gittiği kanıtlanabilir” E. Ionesco “ Kel Şarkıcı” – Bay Martin
34-“Evet ama para her şeyi satın alabilir” E. Ionesco “ Kel Şarkıcı”- Bayan Smith
35-“ Hay şeytan , hep para, hep para! Söyleyecek başka şeyleri yokmuş gibi : “Para,para,para” Moliere “Cimri”-Harpagon
36- “ Ağızlarından sadece bu kelime çıkıyor: “Para” Hep paradan söz ediliyor. İşte sürekli öne sürdükleri laf,para.” Moliere “Cimri”-Harpagon
37- “Bıkkınlık veren bolluk ak saçlara erken kavuşur, fakat orta bir gelir daha uzun ömürlü” ” W.Shakespeare “Venedik Taciri” -Nerissa
38-“ Peki Efendim” E. Ionesco “Ders” – Öğrenci
39- “Sesleri küçükhanım, havadayken kanatlarından yakalamak gerekir, sağırların kulaklarına düşmesinler diye” E. Ionesco “Ders” – Öğretmen
40- “ Bu nedenle bir şey söyleyeceğiniz zaman boynunuzu ve çenenizi kaldırabileceğiniz kadar kaldırmalı, ayak parmaklarınızın üstünde iyice yükselmelisiniz” E. Ionesco “Ders” – Öğretmen
41- “ O halde şöyle söyleyeyim; insan hayatına fetih ülküsünden daha fazla kıymet veriyorum.” A. Camus “Caligula” -Caligula
42- “Tabii, hiç birine kendi hayatımdan daha fazla kıymet vermiyorum” A. Camus “Caligula” -Caligula
43-“ Kolay öldürüyorum, çünkü ölmekte bir sakınca, bir sıkıntı görmüyorum” A. Camus “Caligula” -Caligula
44- “O yüzden kaderi olmayı seçtim ben insanların” A. Camus “Caligula” -Caligula
45- “Şu fanilerin asıl hatası ne biliyor musun, tiyatroya yürekten inanmıyorlar”. A. Camus “Caligula” -Caligula
46- “İnansalar görecekler her insanın hakkı olduğunu, şu ilahi komedyada rol almanın . Görecekler kafi geleceğini yüreği taşa çevirmenin.” A. Camus “Caligula” –Caligula
47- “Söyledim sana, tehlikeli bir adamsın benim nazarımda ve ben güvenli bir yaşam sürmek istiyorum, buna ihtiyaç duyuyorum.“ A. Camus “Caligula”- Cherea
48- “En olmayacak şeyin bir anda gerçeğe dönüşme ihtimalinin olduğu bir dünyada yaşayamaz insan, senin dünyanda yaşayamaz” A. Camus “Caligula”- Cherea
49- “ Yüreklerine bıçak saplanıyor her geçen vakit senin dünyanda bu insanların, ben de yapamam, ben de istemiyorum böyle bir dünyada yaşamak.” A. Camus “Caligula”- Cherea
50-“ Toprağa sağlam basmak istiyorum” A. Camus “Caligula”- Cherea
51- “Kök giderse dallar büyür mü?” W.Shakespeare “III. Richard”- Elizabeth
52- “ Özü çekilen yapraklar kuruyup dökülmez mi?” III. Richard”- Elizabeth
53- “Yaşlı bir karga gibi söylenmekten başka yaptığım bir şey yok.” A. Çehov “Vanya Dayı”- Voynitski
54- “Annem olacak yaşlı ihtiyar saksağan da hala kadınların özgürlüğünü sayıklıyor” A. Çehov “Vanya Dayı”- Voynitski
55- “ Sonunun yakın olduğuna bakmıyor da hala o çok bilmiş kitaplarında yeni hayatın ışığını bulmaya çalışıyor.” A. Çehov “Vanya Dayı”- Voynitski
56- “ Seni hayal kırıklığına uğrattığım için özür dilerim.” Edward Albee “Kim Korkar Virginia Wolf’tan” – Nick
57- “ İnsanlar şeylerle başa çıkamadıkları zaman, bugünle başa çıkamadıkları zaman, iki şeyden birini yaparlar” Edward Albee “Kim Korkar Virginia Wolf’tan” – George
58- “Ya, benim yaptığım gibi, geçmişi düşünüp dururlar, ya da geleceği değiştirmeye karar verirler.” Edward Albee “Kim Korkar Virginia Wolf’tan” – George
59- “Hepiniz sünepesiniz, ben Toprak Ana’yım siz hepiniz sünepesiniz” Edward Albee “Kim Korkar Virginia Wolf’tan” – Martha
60-“Yeter! Delirdiniz mi? Kim olduğumuzu unuttunuz mu?” A. Camus “ Adiller” – Anenkov
61- “ Bizler kardeşiz, bu ülkenin bağımsızlığı için el ele, yürek yüreğe, zorbalığın kökünü bu topraklardan kazımaya ant içmiş kardeşleriz!” A. Camus “ Adiller” – Anenkov
62- “Bu zindan seslerine paydos artık” Lorca “Bernarda Alba’nın Evi” -Adela
63- “Zorbanın bastonuna böyle yaparım ben” Lorca “Bernarda Alba’nın Evi” -Adela
64-“ Uçtun yine ama güzel uçtun. Kızma hemen ,ben de katılıyorum bu söylediklerine ama…” Memet Baydur “Elma Hırsızları” – Kadın
65- “Düşünce ve duygulanmalardan mürekkep tüm belleğim! Neden?” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
66-“ Keşke görünmez olsam da, odalardan geçerken kimse bana nereye gidiyorsun diye sormasa” Lorca “Bernarda Alba’nın Evi” -Adela
67-“ Görünmez olmak. Yani hem hayatta kalacaksın hem de kimse görmeyecek seni.” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
68-“Büyük bir orkestranın ikinci kornisti gibisin” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
69- “ Sen bir orkestranın ortasında devrilirken, tarih orkestra şefini suçlayacak” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
70- “ Çok şey yitirilmişti. Üstelik biz de alışmıştık görünmeye” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
71- “ Alışkanlık kötü bir şey. Korku gibi bir şey” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
72- “Görünmez olduğumuzla kaldık” Memet Baydur “Yalnızlığın Oyuncakları”- Arif
73- “Size acıyorum” Haldun Taner “ Ayışığında Şamata”- Suzan
74-“Ben asıl kendime acıyorum” Haldun Taner “ Ayışığında Şamata”- Suzan
75- “ Asıl ben sizin miskin huzur özleminize, durgun yaşam özleminize şaşırıyorum Haldun Taner “ Ayışığında Şamata”- Erol
76-“Dinleyin, dinleyin bakın. Nedir bu?” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Laurenz
77- “ İstifa” diye bağırıyorlar galiba” Haldun Taner “ Ayışığında Şamata”- Hidayet
78- “ I really don’t understand” Haldun Taner “ Ayışığında Şamata”- P. İsmet
79-“Havada uçuşan tozlar olabilir, inleyen kirişler olabilir ya da amiyane söylemek gerekirse kentin gürültüsüyle sarsılan döşemeler olabilir.” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Satıcı
80- “Balonlar, mavi ve kırmızı balonlar.” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Yaşlı Kadın
81- “Bugün ve yarın arasındadır gece ve düşler” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Laternacı
82- “Üzülmeyin onun için” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Laternacı
83-“ Üzülmeyin onun için” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Laternacı
84- “Bugünle yarın arasındadır gece ve düşler.” Ingeborg Bachmann “ Bir Düş Alışverişi”- Laternacı
85- “Ne düşler görebilir insan düşünmeli bunu” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
86- “Oh, Dur! Gerisini getirme sakın” W.Shakespeare “Hamlet”- 2. Oyuncu ( Kraliçe)
87-“Konuyu dinlediniz mi, içinde muzurluk yok değil mi?” W.Shakespeare “Hamlet”- Kral
88- “ Oyunu burada kesin” W.Shakespeare “Hamlet”- Polonıus
89-“ Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
90- “ Düşüncemizin katlanması mı güzel, zalim kaderin yumruklarına, oklarına” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
91- “Yoksa diretip bela denizlerine karşı Dur, yeter demesi mi?” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
92- “Yoksa kim dayanabilir zamanın kırbacına?” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
93- “Zorbanın kahrına, gururunun çiğnenmesine, sevgisinin kepaze edilmesine” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
94- “Kanunların bu kadar yavaş ,yüzsüzlüğün bu kadar çabuk yürümesine” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
95- “ Kötülere kul olmasına iyi insanın, bir bıçak saplayıp göğsüne kurtulmak varken.” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
96-“ Kim ister bütün bunlara katlanmak” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
97- “ Ağır bir hayatın altında inleyip terlemek” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
98- “Bilinç böyle korkak ediyor hepimizi” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
99- “ Düşüncenin soluk ışığı bulandırıyor yürekten gelenin doğal rengini” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
100- “ Ve nice büyük, yiğitçe atılışlar, yollarını değiştirip bu yüzden bir iş, bir eylem olma gücünü yitiriyorlar” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
Herkes: “ Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu” W.Shakespeare “Hamlet”-Hamlet
Çatlak Zemin’i işte bu güçlü emek yoğun halini çok seviyorum. Meraktaydım replikler için.teşkk.!!!