II. Meşrutiyet döneminde Osmanlı toplumunun sosyal, siyasal, eğitim, hukuk gibi alanlarda dönüşüm ve değişime girmesi ile birlikte, kadınlara yönelik birçok dergi ve gazete de yayınlanmaya başladı. Bu yayınlarda kadın erkek ilişkilerinin, geleneksel biçimleri eleştirilerek, kadının toplumsal statüsünün yeniden inşası için mücadele verildi.

21 Mart 1914 ve 30 Mayıs 1914 tarihleri arasında toplam 11 sayı yayınlanan Kadınlık adlı dergi; kadınların eğitimi, toplumsal konumu ve örgütlenmesi ile ilgili oluşturduğu söylem açısından Meşrutiyet dönemi kadın yayınları içerisinde önemli bir yere sahip. Osmanlı Kadın Hareketi içerisinde yer alan birçok kadın yazar dergide yazılar yazdı. Haftalık olarak yayınlanan derginin başyazarı Nigâr Hanım, sorumlu müdürü Süleyman Tevfik, imtiyaz sahipleri ise Hacı Cemal ile Nigâr Cemal idi.

Kadının sosyal statüsünün arzu edilen yere gelmesi ve kadının sosyal sorumluluk bilincinin artırılmasına yönelik bir yayın politikası benimseyeceğini ilan eden Kadınlık dergisi özellikle feminizm, kadınlık, evlilik, kadın eğitimi, kadın hukuku, çalışma hayatı, moda, kadın güzelliği ve terzilik gibi konu başlıklarını ele alarak tefrika romanlara, ünlü kadınları anlatan makalelere, öykülere, notalara ve şiirlere de yer verdi.

Yazarlar arasında yer alan Ebussüreyya Sami, ilk sayıda yayınlanan “Bizde Kadın Zihniyeti” başlıklı yazısında, Osmanlı kadını alışılmış kalıplardan kurtulmadıkça, kadınlığı ev işlerinden ve çocuk bakımından ibaret saymaktan vazgeçmedikçe, kadının sosyal statüsünde bir ilerleme kaydedilemeyeceğini ifade etmişti.

Yazar Aliye Haşmet ise 26 Mart 1914’te yayınlanan makalesinde, feminizm ve kadın hukuku hakkında bilimsel gerçeklerden yararlanarak bağlantılar kurmuş, kadın ile erkek arasındaki eşitliğin ancak hayatın ilk köklerinde mümkün olduğunu savunmuş ve uygarlık geliştikçe farklılıkların belirginleştiğini, kadının eşit olacağım derken erkekleştiğini iddia etmiştir.

Toplumsal gerileme ile kadının toplumsal konumu arasında bağlantı kurularak kadının eğitimi, kimliği ve konumuna ilişkin farklı bakış açılarına yer veren dergi, kadın tartışmalarında yaşanan zıtlaşmanın zararları üzerinde durup daha ılımlı bir yol takip etti. Derginin sahibi olan Hacı Cemal ile birlikte Şukufe Nihal, Mahmud Sadık ve Nevvare Şükran gibi yazarlar kadınların toplumsal konumuna ilişkin rollerini ev ve aile içi alanlarla sınırlarken, Ebussüreyya Sami ve Halise Eşref ise kadınların toplumsal alanda ilerleyebilmesi için kadının bir özne olarak ön plana çıkmasını, kadınların ev işleri dışındaki konularda da eğitilmesini, erkeklerin çalıştığı her alanda çalışabilmesini, sosyal hayatta yer almasını dile getirdiler.

12. sayısından itibaren “Kadın Duygusu” adını alan dergide Ebussüreyya Sami, Halise Eşref, Nevvare Şükran, Atiye Haşmet, İbnülferidun Mehmet Sıtkı, Raife Halil, Halide Nevzat, Mahmut Sadık, B. Udviye Sıtkı, Aliye Suzan, Hayriye Fitnat, Sadiye Ziya, Azize Haydar, Nezahat Sadri ve Şukufe Nihal gibi yazarların makaleleri yer almıştır.

http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/tr/download/article-file/267685

https://www.researchgate.net/publication/342465976_Osmanli_Kadin_Hareketi’nin_Ozgun_Degerlerinden_Kadinlik_Mecmuasi_ve_Aliye_Hasmet’in_Feminizm_Yahud_Hukuk-U_Nisvan_Meselesi_Adli_Yazisi

Bir cevap yazın

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.