COVID-19 salgınının piyasalar, arz (mal ve hizmet üretimi), talep (tüketim ve yatırım) ve işçi-iş dünyası üzerinde doğrudan etkisi oldu. Salgının yayılmaması için “Evde kal” çağrıları yapıldı. Fakat evde kalırsa açlıkla burun buruna gelecek olan, kendi sağlığından önce geçimlik ekonomisini düşünmek zorunda olanlar vardı. Bazılarının rahatça evinde kalabilmesi için ucuz iş gücü çalışmaya devam etti ve sistem onlar üzerinden yürüdü. Salgında dahi çalışmak zorunda kalan bu işçiler, merkezi hükümet ve yerel kurumların açıkladığı destek paketlerinden de yararlanamadı.
İmece Ev işçileri Sendikası olarak, 60’tan fazla ev işçisi arkadaşımızla COVID-19 sürecinde yaşadıklarını konuşmak için birebir görüşmeler gerçekleştirdik. Görüşmelerimizden edindiğimiz bilgileri özetlersek, ev işçisi kadınların büyük bir çoğunluğu salgın sürecinde ücretsiz olarak işten çıkarıldı. Ev işçisi kadınlar genel olarak ev işlerinde çalışma saatlerinin uzun olmasından şikayetçiler; öyle ki günlük on saat çalışan bile var. Bazılarının molası yok, olanlar ise on beş dakikayla sınırlı. İşverenler tatile gidip geldiklerinde biriken ev işlerinin kendilerini zorladığını belirtiyorlar. Salgın döneminde çalışanlar ise ev halkının bütün bireylerinin karantinada olmasından dolayı ev işlerinin normalin birkaç katı artığını ifade ediyor. Çünkü birebir görüşme yaptığımız ev işçilerinin ifadelerine göre bir iş tanımları olmadığı için ev temizliğinin yanında yemek yapımı, evdeki yaşlı bakımı, varsa evde hayvan bakımına kadar evin bütün işleri ile ilgileniyorlar.
Evin bütün işleri ile ilgilenen kadınların ayrıca belirttiği bir durum da günlük yevmiye ücretlerinin düşüklüğü ve iş günlerinin belirsizliği. Bazıları ayda birkaç kere çağırılıyor; bazıları hiç çağrılmıyor.
Ev işçileri için çalışma süreci, işçi hakları üzerinden ilerlemediği için bir çoğunun herhangi bir hakkı olup olmadığına dair bilgisi yok. Görüşme yaptığımız ev işçilerinin çoğu sigortasız çalıştırılıyor. Eşleri sigortalı çalışanlar, eşlerinin sigortasından faydalanıyor. Ev işçileri ayrıca temel giderlerini ödeyememe sıkıntısına düştükleri için salgından korunmaktan önce işlerini düşünmek durumunda kaldıklarını belirtiyor.
Edindigimiz bu bilgileri İmece Ev İşçileri Sendikasi COVID-19 Salgın Süreci Raporu’nda derledik, 10 Temmuz Cuma günü bir basın duyurusuyla raporumuzu paylaştık ve akademiden, ILO’dan ve İmece Ev işçileri Sendikası’ndan üye ev işçilerinin katılımlarıyla COVID-19 sürecinde ev işçilerinin yaşadıkları sıkıntılı süreci değerlendirdik. Raporumuzun tamamını pdf olarak burada bulabilirsiniz.