1876 yılında İstanbul’da doğan Kınar Hanım, Osmanlı döneminde kendi tiyatrosunu kuran ilk iki Ermeni kadın tiyatro sanatçısından birisidir.

Tiyatro oyuncusu olan annesi Bercuhi Hanım, Bursalı Fasulyacıyan Tiyatro Topluluğunda çalışmaktadır. Kınar Hanım, topluluğun Tekirdağ turnesinde, annesinin teşvikiyle, ilk kez 14 yaşındayken Körün Oğlu adlı oyunda Viktor rolüyle sahne alır. Bu toplulukla birlikte 1894-1900 yılları arasında Balkan turnesine çıkar. 1901’de Mınakyan Kumpanyası’na katılır, 1908’de İkinci Meşrutiyet’ten sonra ise artık oldukça tanınan ve aranan bir oyuncudur. Aghavni Zabel Binemeciyan ve Sırapyon Hekimyan ile birlikte 1912 yılında Kadıköy’de Yeni Osmanlı Tiyatrosu’nu kurarlar. Binemeciyan’ın 1915’te ölümünden sonra kapanan bu tiyatronun dekor sorumlularından biri olan Muhsin Ertuğrul, hatıralarında Kınar Hanım’ın disiplinli mizacından, birlikte çalıştığı kişilerin saygısını ve güvenini kazandığından övgüyle söz eder: “O dönemdeki en yetkin kadın tiyatro sanatçısıdır,” der. Ferah Tiyatrosu’nda günde üç temsil sahneledikleri dönemde ilk provaya tüm rolünü ezberlemiş olarak geldiği hatta repliklerini unutan diğer oyunculara sufle verdiği söylenir. Müslüman kadınların sahne alması yasakken tiyatroyu sık sık polisler basınca Afife Jale’nin rol aldığı oyunun perde arasında onun kaçmasına yardım eder.

Osmanlı devletinin ilk konservatuarı olan ve “Güzellikler Evi” anlamına gelen Darülbedayi açıldığında buraya geçer. 19 Ocak 1916’da Tepebaşı’nda halka açık sahnelenen ilk oyun olan Çürük Temel isimli oyunda, beş kadın oyuncudan biri olarak rol alır. Bu oyunun geliri Asker Ailelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyeti’ne verilir.

Kınar Sıvacıyan, bugünkü adı Şehir Tiyatroları olan Darülbedayi’nin öncü ve usta tiyatro sanatçıları arasında sayılır. Tiyatrocu dostlarından bazıları Eliza Binemeciyan, Neyire Neyir, Afife Jale, Muammer Karaca, Muhsin Ertuğrul, Hagop Ayvaz, Bedia Muvahhit’tir.

Kınar Hanım Fasulyacıyan Tiyatro Topluluğundan oyuncu Arşag Sıvacıyan ile evlenir. Genç yaşta eşini ve bu evlilikten olan tek çocuğu Yetvart’ı kaybeder. 1918 yılındaki kayıplarından sonra ölümüne dek siyah yas elbisesiyle dolaştığı, süslenmediği ve ağzından sigarasını eksik etmediği söylenir.

Kariyeri boyunca Dalida, Kantocu Kız, Ekmekçi Kadın, Fanfan, Gülnihal, Bir Çiçek İki Böcek, Kundak Takımları, Kirli Çamaşırlar gibi pek çok oyunda rol alır. 1930’larda henüz ellili yaşlarındayken sahnelerden çekilir. Darülbedayi’de yetiştirdiği öğrencilerinden olan Vasfi Rıza Zobu’nun tiyatroya davetlerine olumsuz yanıt verir.

13 Ağustos 1950 tarihinde Kadıköy’deki evinde hayatını kaybeder, kilisede sade bir törenin ardından vasiyeti üzerine oğlunun mezarına gömülür.

Ece Ayhan tarafından anısına yazılan kınar hanımın denizleri adlı şiir (1957), Ayhan’ın ilk şiir kitabının da ismidir (Kınar Hanımın Denizleri, Ece Ayhan, 1959).

Ayşenil Şamlıoğlu, Afife Jale (1987) filmindeki Kınar Hanım rolüyle Sanat Kurumu’nun En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü almıştır.

2016’da, Darülbedayi’nin açılışının 100. yılında Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST) tarafından sahnelenen Kim Var Orada? adlı oyun ülkenin Ermeni tiyatrocularının mirasıyla yüzleşmeyi konu alır. Oyundaki yarı kurgusal Latife Hanım karakteri sayesinde Müslüman kadınların sahneye çıkışı hakkındaki mitler sorgulanır. Müslüman kadınlar gayrimüslim isimler alarak sahneye çıkarken Ermeni kadınların bir süre sonra sahnelerden dışlanmasına tanık olmak, hafızalarımızdaki ve hayatlarımızdaki boşluklara biraz daha anlam kazandırır.

Kaynaklar

https://en.wikipedia.org/wiki/Kınar_Sıvacıyan

http://cinsadimlar.org/kinar-sivaciyan/

http://www.agos.com.tr/tr/yazi/15788/kadikoyde-cins-adimlar

http://www.istanbulkadinmuzesi.org/web/26-169-1-1/tr/biyografiler/biyografiler/kinar_sivaciyan

https://ekmekvegul.net/sectiklerimiz/gunun-kadini-kinar-sivaciyan

http://www.agos.com.tr/tr/yazi/15338/vahram-papazyan-ve-muhsin-ertugrul-100-yil-sonra-sahnede

Bir cevap yazın

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.