Dünyanın farklı ülkelerinde, ülkelerin farklı şehirlerinde, sokakta, adliye önünde, kampüste, stadyumda, okul bahçesinde, hastanede, parkta, devlet kurumlarının önünde… Las Tesis feminist kolektifinin “yolundaki tecavüzcü”[i] performansı tecavüze karşı uluslararası bir sokak müdahalesi olarak yayılıyor.

Çoğunlukla sözler aynen korunurken, kimi yerlerde özgün duruma göre değişiklikler yapılıyor. Orijinal metinde tecavüzden, toplumun ve devletin dahil olduğu toplumsal bir  sorun olarak söz ediliyor. Tecavüze maruz kalan kadının hatalı olmadığı vurgulanarak, tecavüzcü olarak “devlet, yargı, cumhurbaşkanı” işaret ediliyor.

Yaratıcı ve alternatif eylem biçimlerinin, feminist hareketi canlı tuttuğunu ve diğer toplumsal hareketlere de ilham verdiğini söyleyebiliriz. Şili Valparaíso’da, Sibila Sotomayor, Daffne Valdés, Paula Cometa ve Lea Cáceres isimli dört kadın bundan bir buçuk yıl kadar önce Las Tesis kolektifini oluştururken hedeflerini feminist tezleri daha geniş kitlelere ulaşabilecek formata çevirmek, performanslar sergilemek olarak belirliyorlar.

Las Tesis Kolektifi imzalı afişlerinde yazılı olan “Kapitalizm, kadınların emek, cinsellik ve üreme-yeniden üretim temelinde köleleştirilmesine dayanır” cümlesiyle kapitalizm karşıtı feminist tutumlarını öne çıkarıyorlar. Las Tesis Kolektifi kırmızı tulumlarıyla bugüne kadar farklı performanslar gerçekleştiriyorlar. Önce Silvia Federici’nin Caliban ve Cadı Kadınlar, Beden ve İlksel Birikim tezi üzerine çalışıyorlar. Las Tesis Kolektifi’nin dünyayı sarsan son performansı ise yerli halklardaki ve Latin Amerika topluluklarındaki toplumsal cinsiyet sorunları, cinsel şiddet, cinsiyet ve ırkçılık arasındaki ilişkilere odaklanan araştırmasıyla bilinen feminist antropolog Rita Segato’nun metinlerine dayanıyor.

Rita Segato’nun cinsel şiddetle ilgili tezlerine dayanan performansın aylar süren bir hazırlık sonrası Ekim ayında sergilenmesi planlanıyor. Ancak Şili’de metro bileti fiyatına yapılan zammın ardından başlayan eylemler sonrası büyüyen hükümete karşı kitlesel isyan nedeniyle Las Tesis gösteriyi erteliyor. 18 Ekim sonrası gelişmeler ise Las Tesis’in performans sözlerini güncellemelerine neden oluyor. Şili’de kadınlar cinsel taciz, tecavüz, çıplak arama gibi polisin cinsiyetçi şiddeti ve işkencesiyle karşı karşıyalar. Öldürülen ve tecavüz edilip öldürülen muhalif kadınlar oluyor bu dönemde. Şikâyetsiz kalan ve hasıraltı edilenler dışında 17 Ekim – 3 Aralık tarihleri ​​arasında 106 cinsel şiddet başvurusu yapılıyor. Şili Ulusal İnsan Hakları Enstitüsü, geçen hafta Viña del Mar’daki bir polis karakolunda üç ayrı günde, gözaltına alınan kadınların, tişörtlerini, pantolonlarını ve tüm iç çamaşırlarını çıkarmak zorunda kaldıklarını ve daha sonra bulundukları yerde zorla çömeltildiklerini açıklıyor.

Performans için “Yolundaki tecavüzcü” başlığı seçilerek, Şili’deki 80’lerde Şili askeri polisinin (Carabineros) “Yolundaki bir arkadaş” reklam sloganı ima ediliyor. Ayrıca polis teşkilatının Augusto Pinochet (1973-1990) diktatörlüğü zamanında ilkokullarda öğretilen ve söylenen Carabineros’un “Düzen ve Vatan” marşına göndermeyle ironi yapılarak performansın son dörtlüğü bu marştan alınıyor: “Sen rahat uyu masum kız, eşkıyadan çekinmeden. Ki senin tatlı ve güzel rüyalarının bekçiliğini yapan dostun Carabinero’dur.”

Şili’de son eylemlerde polis saldırısı sonucu gözlerini kaybeden yüzlerce insanın olması nedeniyle #LasTesis performansı gözleri bağlı olarak gerçekleştiriyor.

“Yolundaki tecavüzcü” performansı önce 20 Kasım’da yapılıyor. 25 Kasım’da performans, Santiago’nun göbeğindeki meydan olan la Plaza de Armas ve Kadın ve Cinsiyet Eşitliği Bakanlığı’nın önüne taşınıyor.

O gün bugündür bu performans kalabalıklaşarak sokak sokak, ülke ülke geziyor. Sözler, erkek-devlet şiddetine karşı eylem yerinin özgünlüğüne göre güncelleniyor. Las Tesis Kolektifi performansların sadece hoş bulunmasını, hayranlık uyandırmasını değil; radikal değişiklikler yapmak, gerçekten eşitlikçi politikalar oluşturmak için de bir adım olmasını istiyor.

Dünyanın her yerinde 7’den 70’e on binlerce kadının dâhil olduğu yüzlerce #LasTesis gösterisinden iki örnekle yazıyı bitirelim.

Birincisi Şili’de 1973’teki darbede toplama kampına dönüştürülen stadyumda buluşan on binlerce kadının gösterisi. Bu gösteriyi farklı kılan, belki de en kalabalık “yolunuzdaki tecavüz” performansı olması veya gösteri mekânı olarak daha önce toplama kampı olarak kullanılan bir stadyumun seçilmesi de değil. Bu gösteriyi farklı kılan, gösteriye katılım çağrısının 40-70 yaş arasında kadınlara yapılması. Kuşkusuz bu yaş aralığı dışında da katılımlar oluyor. Ama gösterinin en önünde dans eden kadınlar yaş almış kadınlar. Gösterinin adı ise Las tesis Senior (kıdemli) olarak belirleniyor.

İkinci örnek de yine Şili’de Ñuñoa’daki Calasanz Okulu öğrencisi genç kadınların performansı. Üzerlerine süveter giymiş ve yüzlerini kırmızı bir bezle kapamış 13-16 yaşında genç kızlar performansı tekrarlarken bu sefer “yolundaki tecavüzcüler” olarak din adamlarını, erkek arkadaşlarını, kurumları, her şeyin üstünü örten okulu işaret ediyorlar..

[i] Orjinali: Un violador en tu camino. “Yolundaki/yolunun üzerindeki saldırgan/tecavüzcü” anlamına geliyor.

Bir cevap yazın

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.